Enayi Ne Demektir? Gözümüzle gördüğümüz şey, gerçeği ne kadar yansıtıyor sizce? Beynimizin kalıpları içinde hayır ve şer diye kodladıklarımız ne kadar doğru? Ya da kullandığımız pek çok kelimenin gerçek manasını biliyor muyuz? Bu sorular dönüp dururken arka fonda bir hikayeyle başlamak istiyorum yazıya..

Neyi biliyoruz ki dostlar?

Çok fakir bir çiftçi varmış. Bir oğlu bir de atı varmış. Bir gün atı kaçmış herkes üzülmüş. Çiftçi, ”Belli olmaz belki kazandım belki kaybettim, zaman gösterir.” demiş. Ertesi hafta at geri gelmiş, yanında da iki yabani at getirmiş. Komşuları ”Çok şanslısın.” demiş. O, ise ‘Hiç belli olmaz zaman gösterir.’ demiş. Vahşi atlardan birini sürerken oğlu çok kötü yaralanmış. Komşuları ‘Zavallı adam” demişler. Çiftçi yine, ne olana efkarlanmış ne de olacaklara. Derken Moğollarla savaş çıkmış. Her evden bir oğul askere çağrılmış. Çiftçinin oğlu yaralı olduğu için askere alınmamış.

Velhasıl kelam, hayr dediklerin şer; şer dediklerin hayr çıkar, şu kısıtlı algıyla neyi biliyoruz ki? Hoş, O’nun Sistem’inde şer mi var sanki, O’ndan gelen her şey hayr değil mi ki? Hani emin olduğumuz şeyler vardır, kesin konuşuruz, hükmü verir de mührü vururuz. Caka satarız sonra kibirden duvarlar çekip kendimize taparız.. Neyi biliyoruz ki dostlar? Şu sonu olmayan kainatta neyi biliyoruz ki… Şimdi, size bir kelimeden bahsedeceğim, zihnimize kodlanmış bir kelimeden, lütfen siz de bu kelimenin sizde ne çağrıştırdığını bir düşünün, bakalım zihninizde nasıl kodlamışsınız.

‘Enayi’ kelimesinin gerçek manasını öğrendiğimde cahilliğime yandım biliyor musunuz. Nasıl da gözlerim gerçeği görmekten yana kör ediliyor, fark edince içim yandı içim!

Şöyle ki, enayi kelimesinin sözlükte geçen anlamı:

1)Kolayca aldatılabilen, aşırı ölçüde aptal, bön, avanak.
2)Kumarda iyi bilmediği için ya da hileyi anlayamadığından, sezemediğinden sürekli ütülen..

Ekşi sözlüğe girip baktığımda, enayi başlığı altında karşıma çıkan yorumlarsa şöyle: ”Hakkını koruyamayan, her zaman insanlar tarafından kullanılan kişi. Devlet memuru olduğu halde mesai saatlerini çalışarak geçiren insan. Bedava köfte veren… eee ne var bu yorumlarda dediğinizi duyar gibiyim lütfen okumaya devam edin.

Enayinin gerçek anlamı bize empoze edilen gibi değil desem!

Allah katındaki anlamı yani gerçek anlamına baktığımızda enayi kelimesinin kökeni ene’den geliyor, yani ben, benci, kendini beğenmiş demek! Malım, evladım, arabam, ilmim deyip sahiplenen herkes hepimiz enayiyiz dostlar! Enayi olanın kalbi, nefsin hastalıklarıyla boğuşur, fayda olmayan aşırı bir hırsla bezenir. Enayi kişi mal sevgisi hususunda güçlüdür.Malı aşırı derecede sevdiği için, cimridir. Bu yüzden mal ile perdelenir. Başını, mal elde etmenin, malı korumanın, biriktirmenin ve başkalarına vermemenin yoluna koyar. Enayi kişi mal ile, madde ile meşgul olarak Hakk’ı unutur, Hak’tan yüz çevirir. Enayi kişi, bedensel şehvet ve lezzetlere bağlanır. Enayi insan kendisine fenalık dokunduğunda sızlanır, feryat eder. Ona imkân verildiğinde ise pinti kesilir.

Enayi olmayan insana ise, açıkgöz deriz değil mi?. Hatta açıkgöz tanımını da -nasıl olu verdiyse- pek çoğumuz zihninde, uyanık davranarak çıkar sağlayan, imkânlardan kurnazca yararlanmasını bilen olarak kodlarız! Peki, enayi olmayan yani açıkgöz dediğimiz insan, Hakikat’te nasıldır biliyor musunuz? Basiret gözü açılmış insandır. Enayi olmayan insan, bir başkasını kendine tercih eder, karşısındaki sövse de, yalan da konuşsa nefsine meyletmekten korkar da susar. Enayi olmayan insan, ona zulmedene sırtını dönmek yerine kardeşi için yürekten bir dua eder. Enayi olmayan insan her şeyden razıdır. Enayi olmayan insan, Allah’ının rızasını kazanmak için her an nasıl bir hizmet yapabilirim diye ‘açıkgöz’ gezendir.
Kalıplarınız yerle bir oldu değil mi!? Çok cahiliz dostlar çok, bilincimizde o kadar çok kırmamız gereken kalıbımız, putumuz var ki… bu yazılanların hepsi önce kendime, çok şükür yazarken İdrak Ettirene, Öğretene..
İnsan Suresi 3. Ayet: Şüphesiz biz ona doğru yolu gösterdik: Ya şükredici olur ya da nankör.

Not: Yazıyı sesli olarak da okudum, dinlemek isterseniz aşağıya bırakıyorum.

Melda ÇÜÇEN

KAYNAKÇA
https://www.etimolojiturkce.com/kelime/enayi
https://www.nedirnedemek.com/a%C3%A7%C4%B1kg%C3%B6z-ne-demek