Yapay Zeka ve Aşk (Her)
Dünya değişiyor, medeniyetler, teknolojiler, insanlar, hayatlar… Bilinen her şeyin dışında bilinmeyen onlarca şey açığa çıktı ortaya asırlardır hayal bile edilemeyen şeyler icat edildi yer yüzünde. Makineler ile daha güçlü işler yapılıp insan gücüne gerek kalmazken, otomasyon sistemleriyle daha az kişiyle üretimler gerçekleşmeye başladı. İş anlamında ayrı düşmeye başlayan insanoğlu daha tek başına hayata yönelmek zorunda kaldı. Sosyal anlamda bir araya gelip iş yapmalar bittikçe dayanışmalar da bitti. Buna rağmen kolaylaşan, standartlaşan hayatlarımızın yoğunluğu hiç bitmedi. Gelişen teknolojilerle beraber değişmeye başlayan hayatlarda herkes hayat mücadelesi verirken bir çok alanda olduğu gibi sosyal anlamda da insanın insana ihtiyacı kalmadı.
Gerçekten insan insana hiç gerek duymaz mı oldu?
Sosyal medyanın yaygın olarak kullanılması karşılıklı konuşmanın telefonla bölünmesinin ardından insanları “konuşa konuşa” dan yazışa yazışa iletişime döndürdü. Facebook, İnstagram, Twitter ilk çıktığında duvarlara profil duvarlarına yazılan selamlar, tebrikler, taziyeler zamanla birer beğeniye (like) dönüştü. Hatta beğeni sayısı önemsenme göstergesi oldu sayfalarda. Evlilik tebriğinde de beğeni atıyor, bir yakını ölse de beğeni atıyor olundu. Duygular öldü, kelimeler öldü. Özellikle büyük şehirlerde yalnız yaşayan kişilerin sağ kolu oldu bu mecralar. Yalnızlıklarına yoldaş, kendisi gibi yalnızlarla sosyal arkadaş oldular. Bazıları görüşüp tanışarak reelde de arkadaş olmayı başardı, bazıları sadece sanalda kaldı. Yalnızlığı gidermede iyi olan bu uygulamaların daha ötesi nasıl olur diye hiç merak etmedik. Ama merak edenler de olmuş ki güzel bir film yapılmış bununla ilgili.
Yapay zeka ile başta bankacılık işlemleri olmak üzere bir çok işlemi sesli komutlarımızla halledebiliyor olduk. Sesimizi algılayıp derdimizi anlayabilen yapay zekalar sayesinde şubelere gitmeden, kimseyle görüşmeden işlemlerimizi güven içerisinde halledebiliyoruz değil mi? Yapay zeka bunun haricinde nasıl kullanılabilir bir fikriniz var mı?
HER – Aşk (2013)
Özgün adıyla “Her” yönetmenliğini ve senaristliğini Spike Jonze’un üstlendiği, Romantik, Dram ve Bilimkurgu türündeki 2013 çıkışlı Türkiye’de Aşk ismi ile gösterime giren film. Joaquin Rafael Phoenix’in başrolünde oynadığı filmde canlandırdığı Theodore Twombly’nin, Scarlett Johansson’ın seslendirdiği Samantha adlı yapay zekâya sahip bir işletim sistemine aşık olması ve ikili arasında yaşanan ilişkiyi konu alır. (Kaynak: Vikipedi)
İnsanların yalnızlık içerisinde geçen hayatlarında ilişkilerinin de gittikçe sanallaşmasını çarpıcı bir şekilde göz önüne seriyor bu film. Önceleri sadece sosyal mecralarda kurulan arkadaşlıklarda en azından karşısında canlı birinin olduğunu biliyorken şimdi buna bile bile gerek kalmadan sadece kişiye özel olacak bir uygulama satın alabiliyor. Samantha (Yapay zeka) google hakim bir zihne sahip, düşünmesi saniyeye bile varmadan sorduğun her soruya yanıt verebilen, bir insan gibi seni dinleyip anlayabilen, fikirler yürüten, seni güldüren, sır tutabilen bir yapıya sahip olunca Theodore zaten boşanmak üzere olduğu eşinden gönlü rahat bir şekilde ayrılıyor. Eşinden sonra düştüğü bu yalnızlık Samantha ile çok keyifli bir hal alırken, gece gündüz demeden evde işte her yerde onu yanında taşıyor.
Theodore yaşadığı dünyayı kameradan da olsa Samantha’ya gösterip tanıtırken o sanki gerçekten yanındaymış gibi hissediyor hatta sevgileri onları sanal da olsa sevişmeye kadar taşıyor. Samantha zamanla duygusal anlamda da evrilmeye başladıkça insan olmanın nasıl bir şey olduğunu merak ederken bunun hüznünü yaşıyor.
Var olan bir şey nasıl olmaz? Tüm duygularıyla sizi sarıp sarmalayan bir ilişki yaşadığınız partneriniz var mı? Yok mu? Gerçek mi? Değil mi? Size özel mi yoksa herkese aynı hizmeti mi veriyor? Ya bir gün bu uygulama kaldırılırsa ne olur? Üzerine kurduğunuz sanal da olsa bir hayat, bir ilişki, duygularınız, aşkınız ne olacak?
Filmi izleyince digital dünya ile gerçeklik arasında ki doldurulamaz boşluğu anladığımda, hele o duygusal durumda olmanın delirtici etkisini hissetmemem elde değildi. Yapay zekaların temel ihtiyaç ve kolaylık sağlamak dışında üretilmesine şimdiden karşıyım. Hissetmeyi ve sorgulamayı seven kişilere önerebileceğim güzel bir film.
Samet KOCA
