Ön Yargı Nedir? Ön Yargılı Olmanın Zararları Nelerdir?

Sözcük olarak ön yargı nedir? Bir kimse veya bir şeyle ilgili olarak şart, olay, görüntülere dayanarak olumlu veya olumsuz peşin bir fikir oluşturmaktır. Tanımdan da anlaşılacağı üzere sadece olumsuz düşünceleri barındırmaz ön yargı… ” Değerler eğitimi “nde ön yargı nedir?

Ön yargı yaşamın bir parçasıdır ve farkında olmadan hepimiz herkes veya her şey hakkında kafamızda düşünceler belirleriz. Bu düşüncelerimiz ise bazen olumlu bazen de olumsuz olmak üzere iki şekilde zihnimizde belirir. Tabii ki hayatta her düşünce insana zarar vermez fakat peşin kararlar insan yaşamında büyük yıkıntılara neden olur.

İnsanlarda ön yargı oluşma süreci sosyalleşme sürecinde gerçekleşir. İlk sosyalleşme aile ortamında gerçekleştiği için anne-babanın rolü oldukça büyüktür. Ebeveynler bilinçli veya bilinçsiz bir şekilde çocuklarına bu duyguyu aşılayabilirler. Çocuklarda bu duyguyu en aza indirmek anne-babanın ikili ilişkilerdeki tutumuna bağlıdır. Bir sonraki süreç ise okul hayatıdır. Hem öğretmenlerin hem de arkadaş çevresinin davranışları ön yargı oluşumunda etkin rol oynar.

Ön yargıların genel özellikleri

Sınıflandırmak, aşağılamak ve düşmanlık duygusu yaratmaktır. Ön yargı sahibi kişiler sınıflandırma yaparken aynı özellikleri bir arada toplarlar ve dışarıdan herhangi bir kişiyi bu sınıfa dahil etmez, her sınıfı kafasında kurduğu kendi özelliklerine göre değerlendirir. Kendisi gibi olmayanlara karşı düşmanlık duygusu belirleyip aşağılayarak kendisinden uzaklaştırır ve hayatına dahil etmez. Bu davranışları sergilerken karşısındakinin düşüncelerine önem vermez “sadece ben” cümlesiyle hayatına devam eder fakat aslında en büyük zararı kendisine verir. Düşüncelerinin kalıplaşması çevresini rahatsız eder ve insanları kendisinden uzaklaştıracağı için yalnızlaşır. Düşünceleri önemsenmez ve kalıcı dostluklar kuramaz kısacası yalnızlaşır…

Ön yargıdan kurtulmak için neler yapılmalı?

Yapılması gereken ilk ve en önemli şey empati yapmaktır. Karşımızdakinin duygularını anlarsak ön yargılarımızdan kurtulabiliriz. Bir sonraki adım ise egolarımızdan kurtulmaktır, farklı düşünceleri anlamak ve saygı duymak önemli bir adımdır.

Hayatta sadece “ben” varım duygusuyla bir yere varamayız. Dünya’da farklı kişilikler, düşünceler, hayatlar vardır ve hayatı güzelleştiren olgular da bunlardır. Unutmayın herkesi olduğu gibi kabullenmek, olayların olumlu/olumsuz yanlarına bakmak, karar verirken karşımızdakinin duygularını anlamak/incitmemek sadece bizi değil hayatı da güzelleştirir.