Sudenaz Köşklü
Sudenaz  Köşklü
sudenazkosklu@gmail.com
İnsanoğlun Yeni Korkusu: PyroCb Yangın Bulutları
  • 1
  • 160
  • 19 Ocak 2020 Pazar
  • 1 Yıldız2 Yıldız3 Yıldız4 Yıldız5 Yıldız
    3 Kişi oy verdi
    Ortalama puan: 5,00.
    Bu yazıya oy vermek ister misiniz?
    Loading...
  • +
  • -

PyroCb Yangın Bulutları ,Nedir? Bilimadamları Ne diyor? Avusturalya’daki yangın Bulutları Bizi Nasıl Etkiliyor? Tüm soruların cevapları bu yazıda… Bilim insanları Avustralya’daki yangınlar sonrası değişken ve tutarsız hava koşullarının yeni bir realite haline gelebileceği uyarısını yaptı. PyroCb Yangın Bulutları Pyrokümülonimbus (kısa adıyla pyroCb) yani atmosferde yıldırım, hortum ve fırtına yaratan bulutlarının bundan sonra daha sıklıkla oluşacağı, […]

PyroCb Yangın Bulutları ,Nedir? Bilimadamları Ne diyor? Avusturalya’daki yangın Bulutları Bizi Nasıl Etkiliyor? Tüm soruların cevapları bu yazıda

Bilim insanları Avustralya’daki yangınlar sonrası değişken ve tutarsız hava koşullarının yeni bir realite haline gelebileceği uyarısını yaptı.

PyroCb Yangın Bulutları

Pyrokümülonimbus (kısa adıyla pyroCb) yani atmosferde yıldırım, hortum ve fırtına yaratan bulutlarının bundan sonra daha sıklıkla oluşacağı, bu bulutların köz halinde olan sönmemiş ağaçları etrafa, uzak mesafelere püskürterek yeni yangınlara sebebiyet verdiği kaydediliyor. En sıcak yıl olarak kayda geçen 2016’da Kanada’da meydana gelmişti. 88 bin insanın yer değiştirmek zorunda kaldığı, 2 bin 400 ev ve iş yerinin kül olduğu doğa yangını bir süre sonra görülmedik bir hal aldı ve kendine özgü hava durumunu yaratan ‘yangın bulutları’ oluşturdu.

Nadir olarak görülen bu fenomen şimdi de 27 milyon hektar arazinin yandığı Avustralya’nın güneydoğusunda meydana geldi. Avustralyadeki 100 adet yangın yeri hala aktif. Bilim insanları iklim krizi kötüye gittikçe ve küresel ısınma arttıkça yangın sezonlarının uzadığını ve doğa yangınlarının çok daha şiddetli yaşandığını söylüyor. Bu görülmemiş büyüklükteki yangınların küresel iklimdeki etkileri de yeni yeni anlaşılmaya başlanıyor.

Mike Fromm son 20 yıldır bu ‘yangın bulutları’ fenomeni üzerinde çalışıyor. Fromm çalışmasının ilk yıllarında araştırmalarında vardığı öngörülerin akademik çevrelerde kuşku yarattığını ve pek kabul görmediğini anlatarak şunları söylüyor:

“Yangın bulutları dediğimiz ‘pyroCb’ olgusu son yıllara kadar kadar bilim dünyasına son derece yabancıydı. Son 10 yılda bu fenomen konusunda ciddi bir kuşkuculuktan yalnızca fikrin kabulüne geçilmedi, artık bugün üzerinde daha çok çalışılan ve araştırma bütçesi ayrılan bir konu oldu. Her ne kadar araştırma sayısı artsa da hala bu tür bulutların iç dinamikleri tam olarak anlaşılabilmiş değil.”

Kanada Doğa Yangınları Bilimi Direktörü Mike Flannigan’ın verdiği bilgiye göre dünya genelinde her yıl ortalama toplam 980 milyon hektar alan doğal yangınlarla kül oluyor ancak bu yangınların ne kadarının pyroCb oluşumuna yol açtığı henüz bilinmiyor.

Yangın bulutları nasıl oluşuyor ve ne yapıyor?

PyroCb’ler meydana geldikleri bölgelerde son derece büyük zarara neden oluyor. Bu çok şiddetli, tehlikeli ve öngörüsü zor olan hava olayı, Flannigan’a göre, yangının başladığı noktanın 20-30 km çapındaki yerlerde yeni yangınlar çıkmasına neden oluyor. Yüksek ısı, kuru iklim ve sert rüzgar bir araya geldiğinde zincirleme bir felaket senaryosunun gerçekleşmesi kolaylaşıyor. Bir yangın yeterli şiddete ulaştığında külleri, dumanı ve su buharını aynı anda atmosferde yükseltebilecek yukarı yönlü bir vakum oluşturuyor. Bunun oluşturduğu dev sütun atmosferin üst katmanlarına doğru ilerliyor. Sıcak hava yükseldikçe soğuyarak ve yoğunlaşarak bulut formasyonuna giriyor. Yangın aynı şiddetle devam ediyorsa bu bulut birikme nedeniyle kısa süre sonra yayılarak daha geniş bir alanı kaplamaya başlıyor. Bu yangın bulutu kendi yıldırımlarını ve hortumlarını meydana getiriyor. Yarattığı rüzgarla çıkış noktasındaki yanan közleri etrafa saçmaya başlıyor ve yeni yangınlar başlatıyor. Yeni yangınlar da bu bulutu besleyerek daha da büyümesine neden oluyor.

Aslında yanardağ patlaması gibi

Fromm’un İklim ve Atmosferik Bilimler Dergisi’nde 2018’de yayınlandığı bir çalışmasında pyroCb’lerin ortalama büyüklükte bir yanardağ patlamasında atmosfere karışan kül zerreciği kadar kül miktarının bu şekilde yükseldiği belirtiliyor.

PyroCb’ler konusundaki en kötü haber ise bu bulutlar bir kez oluştuğunda insanoğlunun bu noktada yapabileceği neredeyse hiçbir şey olmaması. Bulutlar yakacak birşey bırakmayana ya da kendi kendine dağılana kadar onların yolundan çekilmek dışında hiçbir çare yok.

PyroCb oluşturacak kadar şiddetli yangınların üzerine su dökmek de bazen sadece bu formasyonun oluşumunu hızlandırmaya neden oluyor. “Dökebildiğimiz su miktarı bir kamp ateşine tükürmek gibi anında buhar oluyor” diyen Flanning bazen yapılabilecek tek şeyin önlem almak ve kaçmak olduğunu belirtiyor.

Her iki bilim insanı da iklim krizi nedeniyle çok yakında olabilecekler konusunda dünyada farkındalığın artması ve harekete geçilmesi gerektiği uyarısını yapıyor.

Kaynaklar:euronews, haberler.com, sondakika.com, sanatsalbasin.com

Sosyal Medyada Paylaşın:

1 Yorum

  1. Ne yazık ki bilim insanlarının yaptıkları araştırmalar, sıradan insanların kulağına küpe olmadıkça boşa gidiyor. Koca bir gezegeni yok etmek üzereyiz. Oysa kurtarılması için her bireyin alarma geçmesi gerekiyor. Oldukça bilgilendirici bir yazı olmuş. Tebrikler.

Düşüncelerinizi bizimle paylaşırmısınız ?

  • ÇOK OKUNAN
  • YENİ
  • YORUM